Bu önerisiyle Uşak’ın dikkatleri üzerine çekeceğini ve tanınırlığının artacağını belirten Alp, “13 Mart tarihinin öyküsünü de şöyle aktardı:

“Avrupalı Halı tüccarları "Oryental Halı Şirketi" adı altında birleşerek piyasayı kontrol etmeye başlamıştı. Avrupalıların halıya olan talebi zirveye ulaşmıştı. Uşak Kent Merkezi nüfusunun kahir ekseriyeti halıcılıkla geçiniyordu. Kadınlar halı dokuyor erkekler ise dokunan iplikleri tolalıyordu.

Bu işin birde iplik imali boyutu vardı ki sıkıntı burada çıktı. Halı dokunan ipler Uşak Merkez köylerinde imal edilip boyahanelerde kök boyalarla boyanmakta idi. Avrupalıların getirdiği anilin boyalar boyacılara büyük darbe vurmuştu. Avrupalılar elle eğrilen ipliklerin standart kalınlıkta olmaması nedeniyle iplik fabrikaları kurmaya niyetlendiler.

Osmanlı Devleti Uşak'ta önde gelen işadamlarını finanse ederek iplik fabrikaları kurmalarını sağlamıştı. Lakin ipliği fabrikasyon imali Uşak Köylerinde birçok kadını bu gelirden mahrum bıraktı. Giderek artan pahalılıkla birlikte insanlar tepki göstermek mecburiyetinde kaldılar.

Takvimler 1908 yılının Mart ayının 13'ünü gösteriyordu. Cuma namazı çıkışı Ulu Cami ile Burma Cami arasında ki ip pazarında köylerden yüzlerce iplikçi kadın toplanmaya başladı. Cuma namazı çıkışı kadınlar beraberinde getirdikleri kirkitleri kaldırarak bağırmaya başladılar; "İplik Fabrikaları Kapancek,ekmemizi size yedirmeyiz" Zaptiyelerin kontrol altına alamadığı bu büyük kalabalık iplik  fabrikaları üzerine yürüyerek makinaları kırdı, yünleri yağmaladı.  Bu olay Uşaklının hafızasında Tarak Yağması olarak bugüne taşındı.

Osmanlı Sanayi Tarihinde ilk luddist (makina kırıcılığı) hareketi ve ilk emekçi kadın hareketi olarak kayıtlara geçti. Heryıl 8 Mart günü Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlamnaktadır. Biz bir inovasyon yapıp bu günü Türkiye'de 13 Mart'ta kutlayabiliriz.”

Uşak'ta bugün 3 kişi hayatını kaybetti Uşak'ta bugün 3 kişi hayatını kaybetti

Adsız Tasarım 2024 03 08T120452.743

Muhabir: SALİH KILINÇ