Peki, İzmir İktisat Kongresi’ne Uşak nasıl damga vurmuştu? Her zaman olduğu gibi gelin bu sorunun cevabını Uşak Tarihi Araştırmacısı Sevgili Ömer Aşçı’dan alalım:
4 Mart 1923
İzmir İktisat Kongresi 22 Şubat 1923 Perşembe günü bitirildikten sonra 4 Mart 1923 günü oy birliğiyle kabul edilen Misak-ı İktisadi Esasları/Milli İktisat Programı ismiyle yayınlanmıştır.
O dönem Uşak Kazası’nda iplik, kumaş, halı, sahtiyan (küçük baş hayvan derisi) gibi sanayi ürünleri ile buğday, arpa, palamut, kuru üzüm gibi tarım ürünleri üretilmektedir. İzmir-Afyon trenyolu hattı üzerindeki konumu ile ciddi bir kalkınma potansiyeli taşıyordu. Ve Uşak Kazası’nda eşraftan bir grup şeker üretimi amacıyla Uşak Terakki Ziraat Türk A.Ş. ismiyle çok ortaklı bir şirket kurmaya hazırlanıyordu. Misak-ı İktisadi Esasları/Milli İktisat Programı’nda Uşak Kazası’nı doğrudan ilgilendiren kararları şöyle zikredebiliriz;
Misakı İktisadi Esasları
Bütün Türkiye'nin ziraat, sanayi, ticaret ve işçi zümrelerinden müntehip 1135 murahhasın iştirakiyle İzmir'de inikat eden ilk Türkiye İktisat Kongresi'nin müttefikan tespit ve kabul ettiği Misak-ı İktisadi esaslarıdır:
(…) Madde 16: Memleketimizde pancar yetiştirilerek şeker fabrikaları tesis ve ziraatta münavebe usulünün tevsii ve bu suretle hayvanatımızın ve hububatımızın ıslah ve çoğaltılması (Müttefikan kabul)
(G): Kadın ve erkek bilumum ahali, memurin-i mülkiye ve askeriyenin yerli mamulât ve mensucat kullanmasının mecburî olması (Müttefikan kabul)
(A): Türkiye'nin demiryollarına malik olmasının ve sanat merkezleri olan büyük şehir ve limanlarla dahildeki kasabalar arasında şimendifer yoksa herhalde şoseler yapılmasının müstacelen temini. (Müttefikan kabul)
Madde 29: Ham eşya ve memleketimizde mebzulen yetişen ve birinci derecede ihracat mevaddı meyanında bulunan tütün, pamuk, palamut, üzüm, incir ve ikinci derecedeki yün, tiftik, deri gibi mevaddın işlenmedikçe ihracının katiyen meni. İhracı halinde de ağır ihracat resmine tâbi tutulması. (Sanayi ve işçi müttefikan kabul, tüccar ve çiftçi grupları: buna müteallik mukarreratı nakz
etmemek üzere tabını müttefikan talep.)
