Uşak’a 1999 yılında dikilen “Atatürk Ve Kurtuluş Anıtı” öncesi, 24 yıldır bütün ihtişamıyla 15 Temmuz şehitleri Meydanı’nda bulanan “Halkım ve Ben” temalı Atatürk Anıtının şu anda bulunduğu durum, özellikle yaş almış Uşaklıları çok üzüyor.
Bir zamanlar, uçuşan pelerinini ve göklerde uçan bir kartal görünümüyle Uşak halkının gurur kaynağı olan Atatürk’ün, “Halkım ve Ben” Anıtı, şimdilerde Uşak tren garı önünde yerden biraz yüksekliği olan bir kaidenin önünde kaderine terk edilmiş ve mahzun bir şekilde durması, Uşaklıları çok üzüyor. Uşaklılar bu anıtın daha güzel bir meydanda ve görkemli günlerinde olduğu gibi hak ettiği değerinin verildiği bir şekilde sergilenmesini istiyor.
Atatürk’ün, “Halkım ve Ben” adlı anıtın öyküsü
Daha önce İtalyan heykeltraş Pietro Canonica tarafından yapılan bir Atatürk büstü 1929 yılında bugün otopark olarak kullanılan Dülgeroğlu Oteli önündeki Cumhuriyet Meydanına konmuştu.
Uşak il olduktan sonra yapılan valilik binası önüne bir Atatürk büstü dikilmesi düşünülmüş bugünkü 15 Temmuz Şehitleri Meydanı’na 1965 yılında heykeltraş Gürdal Duyar tarafından yapılan “Halkım ve Ben” adlı Atatürk anıtı ve çevresine Mehmetçiğin düşmeni yendiği küçük bir heykel konmuştu. (Bu küçük heykel bugün Huzurpark’tadır)
Uşak'ta açılışı yapılan pelerinli Atatürk Anıtı, Milliyet gazetesinin kampanyasıyla açılan yarışmayı kazanarak dikilen 8 Atatürk anıtından biridir. Gürdal Duyar'ın modern figüratif heykel sanatının en bilinen ilk örneklerinden biri olup, Türkiye'nin ilk modern figüratif Atatürk anıtlarından biridir. İlk başta valilik binasının önündeki hükümet meydanı olarak adlandırılan parkta yüksek bir kaide üzerinde konumlandırılması için oluşturulmuş, ancak daha sonra Uşak tren istasyonu yakınındaki yeni bir alt kaide üzerine yeni bir konuma taşınmıştır.
Anıt halk arasında espri konusu olmuştu
Uşak tarihi Araştırmacısı Ömer Aşçı, “Hükümete 5 çay esprisinin nereden kaynaklandığını şöyle anlatır: “Atatürk Uşak'a geldiğinde hükümet konağına girerken karşıdaki kahvehaneye doğru Hükümete 5 çay” diye seslenmiş ve yıllarca heykelin adı halk arasında “hükümete 5 çay heykeli” olarak kalmış. Ama valilikten gara taşınırken kaidesi gitmiş, bir deli rüzgar pelerinini havalandırmış ve azıcık şuradan alsak, biraz da şuraya koysak diye sıvamışlar.
Aslında bu Atatürk Anıtı yapılırken çok anlamlı bir kompozisyon düşünülmüş. Elini
kalbinin üzerine koyan Atatürk, bir elini de kaldırarak, “Halkım ve Ben” mesajı verilmek istenmiş. Ancak, halk arasında, “Hükümete 5 çay söylüyor” şeklinde espri konusu olmuş.”
“Atatürk Ve Kurtuluş Anıtı”
Bugün 15 Temmuz Şehitleri Meydanı’nda bulunan “Atatürk Ve Kurtuluş Anıtı” Heykeltıraş Prof. Dr. Tankut Öktem tarafından tasarlanmış dev bir yapıttır.
Bu güzel anıt 30 metre uzunluğunda, 17 metre yüksekliğindedir. Bir kaidenin üzerine, üç ana grupta toplanan figürlerden oluşturulmuştur. Birinci grupta, Uşak’ın Türk süvarileri tarafından kurtarılışını simgeleyen süvari figürleri bulunur. Kaide üzerinde, Türk Milleti'nin tutsak edilemeyeceğini, sonsuza kadar özgür yaşayacağını simgeleyen Zafer Sütunu yükselmektedir. Bu sütunun önünde, Atatürk ile üzerinde bilim ve sanat yazan kitapları taşıyan genç kız ve erkek figürleri bulunmaktadır. Üçüncü grupta ise Türk kadınının kahramanlığını ve cesaretini simgeleyen kadın figürleri ve mermi yüklü kağnı yer almaktadır. Bu figürlerin arasında, kaide ile bütünleşmiş 17 metre yüksekliğinde blok bulunmakta ve bunun çevresinde Atatürk’ün sanat, kültür ve Cumhuriyet üzerine söylediği bazı sözleri vardır. Uşak' ta yaşayan çoğu kişinin buluşma noktası burasıdır. "Heykelde buluşalım" sözünü sıklıkla Uşak'ta duyarsınız.
