5 Eylül 1919
İttihat ve Terakki Fırkası İzmir Katib-i Mesulü(Sekreteri)Mahmut Celâl(Bayar)Bey; Mondros Mütarekesi sonrası İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti Cemiyeti'ne katıldıktan sonra hakkında açılan soruşturma nedeniyle 19 Mart 1919 tarihinde Ödemiş'e kaçmıştır. Aydın Vilayeti ‘ne bağlı yerlerde “Galip Hoca” takma adıyla zeybek ve köy hocası kimliğinde bölgeyi dolaşarak Milli Mücadeleye halkın desteğini sağlamaya çalışmıştır.
Aydın muhitinde birçok müfrezenin kurulmasına öncülük etmiştir. Bunlardan biride Katipzade Adnan(Menderes) Bey'in komuta ettiği Ayyıldız Çetesi'dir. Umum Aydın Havalisi Kuvayi Milliye Komutanı Demirci Mehmet Efe'nin danışmanı olarak görev yapmıştır.
İstanbul Hükümeti'nin gönderdiği Kuvayi Milliye karşıtı Umum Jandarma Komutanı Ali Kemal Paşa 16 Ağustos 1919 günü tutuklanmıştır.
Denizli Mutasarrıfı Faik(Öztrak) Bey, Mahmut Celâl(Bayar)Bey'i “Bütün bu işler senin başının altından çıkıyor. Kemal Paşa’yı bıraktırmazsan ben sana gösteririm. Başına neler gelir?” diyerek tehdit etmiştir. Ali Kemal Paşa, Alaşehir Kongresi Reisi Hacim Muhittin Bey'in emriyle 31 Ağustos 1919 günü serbest bırakıldı.
Demirci Mehmet Efe 25 Ağustos 1919 günü yapılan toplantıda İstanbul Hükümeti yanlısı Hürriyet ve İtilâf Fırkasına mensup İlhamı Bey ve Doktor Mazhar Bey tarafından İttihatçıların padişah aleyhine olduğuna ikna edilmiş ve “Umum Aydın ve Havalisi Kuvâyı Milliye Kumandanı” ünvanlını verilmişti. Demirci Mehmet Efe'nin Mahmut Celâl(Bayar) Bey'e “Hoca! Ben senden çok memnunum. Lakin senin için eski ittihatçılardandır; diyorlar… Bir müddet buradan uzaklaşsan iyi olur.” demesiyle Aydın'dan ayrılmıştır. Mahmut Celâl (Bayar) Bey bu gelişmeler üzerine 5 Eylül 1919 günü yapılan toplantıyı şöyle anlatmaktadır;
"...Ali Kemal Paşa serbest bırakıldıktan sonra, Denizli’den haber geldi ve Sarayköy’de (Denizli’de) Hacim Muhittin (Çarıklı) Bey ile mutlaka görüşmem isteniyordu.5 Eylül 1919’da Sarayköy’de, Eşme Müftüsü Hacı Nazif Efendi’nin de hazır bulunduğu Hacim Muhittin (Çarıklı) Bey ile olan görüşmemde, ölümden kurtulduğum söylendi ve oradan uzaklaşmam gerektiği anlatıldı."
Alaşehir Kongresi Reisi Hacim Muhittin Bey, Mahmut Celâl(Bayar)Bey'e Akhisar Cephesi Milli Alay Kumandanlığını teklif ederek bu görevi kabul ettirmiştir. Bu sırada ilerleyen Yunan işgaline karşı kurulan Salihli - Bozdağ Cephesi’nde kumandanlığının kimde kalacağı meselesi yaşanmaktadır.
(SALİH KILINÇ / HAZIRLAYAN)
