Kolesterolün damar duvarlarında birikmesi ve tıkanıklığa neden olması, kardiyovasküler hastalıkların gelişiminde önemli bir risk faktörüdür.
Kolesterol yüksekliği (hiperkolesterolemi), ülkemizde ve dünyada yaygın bir sağlık sorunudur ve genellikle yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarıyla ilişkilendirilir. Yetişkinlerde kolesterol seviyelerinin belirlenmesinde sınır değerler şu şekildedir:
-
Total kolesterol için:
- 200 mg/dL altı: Normal
- 200-239 mg/dL arası: Sınırda yüksek
- 240 mg/dL ve üzeri: Yüksek
-
LDL kolesterol için:
- 100 mg/dL altı: Optimal
- 100-129 mg/dL arası: Optimize yakın
- 130-189 mg/dL arası: Sınırda yüksek
- 190 mg/dL ve üzeri: Çok yüksek
Kolesterol seviyelerini dengelemek için alınabilecek önlemler arasında beslenme düzenindeki değişiklikler önemli bir yer tutar. Kolesterolü düşürmeye yardımcı olan bazı besinler şunlardır:
- Yağlı balıklar: Omega-3 yağ asitleri içerirler ve LDL kolesterol seviyelerini düşürebilirler.
- Süt ürünleri: Az yağlı yoğurt, peynir gibi ürünler kolesterolü dengeler.
- Yulaf: Çözünür lif içeriğiyle kolesterol seviyelerini düşürebilir.
- Tam tahıllar: Lifli besinlerin tüketimi kolesterolü dengeleyebilir.
- Kuruyemişler: Omega-3 yağ asitleri içerirler ve kalp sağlığına faydalıdır.
- Baklagiller: Protein ve lif kaynağı olmalarıyla kolesterolü düşürebilirler.
Ayrıca, kolesterolü yükselten besinlerden kaçınılması ve zararlı alışkanlıklardan uzak durulması da önemlidir. Sigara ve alkol tüketimi kolesterol seviyelerini artırabilirken, düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloya ulaşmak da kolesterol kontrolü için önemli adımlardır.
Kolesterol seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirerek ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını benimseyerek, kalp sağlığını korumak mümkündür. Kolesterolün uzun vadeli etkilerinden korunmak için hekim ve diyetisyen önerilerine dikkat etmek önemlidir
Kaçınmanız Gereken Besinler Yukarıda da belirtildiği gibi kolesterolün bir kısmı hayvansal kaynaklı besinler ve yağlar yoluyla vücuda alınır. Bu nedenle kolesterolü düşürmek için yüksek kolesterol içeren besinleri mümkün olduğunca sınırlandırmanız gerekir. Ayrıca genel anlamda diyetin yağ ve şeker içeriği de sınırlandırılmalıdır.
Kaçınılması gereken besinlerden başlıcaları şu şekildedir:
- Kaymak
- Krema
- Mayonez
- Margarin
- Tereyağı
- İç yağı
- Kuyruk yağı
- Hazır salata sosları
- Tam yağlı süt
- Yoğurt
- Peynir
- Haftada iki günden fazla kırmızı et
- Yağda kızartılmış ve kavrulmuş yiyecekler
- Fast food ürünleri
- Sakatatlar
- Sucuk
- Sosis
- Salam
- Hamur işleri
- Tatlılar
- Rafine şeker