26 Ocak 1921 Tatar Köylü Çopur Musa
“Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 26 Ocak 1921 günü yapılan oturumunda sunulan Adliye Encümeni mazbatası ’nda Çivril İsyanı ’nda yakalanarak vatana ihanetle yargılanan Çopur Musa Çetesi’nden Bulkaz Köylü Halil, Osman ve Ahmet’in vaziyetleri şöyle zikredilmektedir ;
• Hıyaneti Vataniye ’den mahkûm Uşak kazasının Burgaz karyesinden Halil Çavuş ve Ahmet bini Osman ve Ali bini Ahmet haklarındaki evrakın gönderildiğine dair Adliye Vekâleti tezkeresi ve Adliye Encümeni mazbatası:
Reis(Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Gümüşhane Mebusu Hasan Fehmi Ataç): Hıyaneti vataniye ile mahkûm Burgaz karyeli Halil Çavuş, Ahmet bini Osman ve Ali bini Ahmet haklarında Adliye Encümeni mazbatası:
Riyaseti Celile’ye
Ahaliyi Hükümet aleyhine teşvik ve katil ve şekavet fiillerinden dolayı maznunu aleyhim olan Uşak Kazası ’nın Burgaz Karyesi ’nden Halil Çavuş ve Ahmet bini Osman ve Ali bini Ahmed'in üçer sene kalebentliğe mahkûmiyetlerine dair Sandıklı Bidayet Ceza mahkemesinden sâdır olan 21 Teşrinisani 1336 tarih ve 90 numaralı ilâm ve evrakı müteferriası mütalâa ve keyfiyet müzakere edildi. Mahkûmu merkumun hini müdafaalarında: Kırık Musa'nın hiç bir kariye ve kasabada ruyi mümanaat görmediğini ve binaenaleyh kendilerinin mezkûr çeteye suiniyetle girmediklerini ve hiç bir veçhile Hükümet ve Millet Meclisi aleyhinde bulunmadıklarını ifade ve şuhut müstemeanın beyanatına nazaran da merkum Kırık Musa'nın filhakika kura ve Çivril kasabasında serbest gezdiği ve Kuvayi Milliye dairesinde ve kaymakam vekili nezdinde hüsnü kabul gördüğü, ve bilâ mümanaat kasabadan, çıkıp gittiği anlaşılmaktadır. Şu hale nazaran merkum bilahare tebdili fikir eylese bile maiyetindekilerin şevki cehaletle tayini hareket edememeleri muhtemel bulunduğundan hususatı âtiyenin ikmali ile keyfiyetin tavzih ve tenviri lâzım addedilmiştir:
1. Evvelemirde faili asıl Kırık Musa hakkında muhakeme icrasıyla feran zimethal olanların fail asla tebean tayini cezaları icabatı kanuniye’dendir.
2. Kırık Musa'nın Çivril Kaymakam vekiline irae eylediği beyannamenin mahiyeti tahkik; ve tayin edilmediğinden Çivril Kaymakam vekili ve Tabur Kumandanı Ali Rıza ve Jandarma Kumandanı Hulusi, ve Sivaslı nahiyesi Müdürü Efendilerin malûmatına müracaatla hususu mezkûrun ve bilhassa Kırık Musa'nın Hükümet hesabına çalışır bir çete mi ? Yoksa eşkıya çetesi mi olduğunun ve kura ve kasabaya kendisinin serbest bırakılması ve hüsnü kabul edilmesi esbabının istizahı;
3. Şekli tahkikata nazaran mazunu merkumun ve gerek maiyetinin kanunun tarifatı dairesinde Büyük Millet Meclisinin meşruiyetine isyanı mutazammın hareketinin neden ibaret olduğu tavzih, ve tayin ve müdafaa cihetleri tamik ve leh ve aleyhindeki delâili yekdiğeriyle mukayese ve telif edilmemiş olduğundan bu hususun bilhassa tahkikiyle ikmali muamele ve tahkikat olunması zımnında evrakın mahalline iadesi tezekkür kılındı. 18 Kânunusani 1337
Adliye Encümeni Reisi Eskişehir Mebusu Abdullah Azmi(Torun)Bey
Karahisar Mebusu Mehmet Şükrü(Koç) Bey
Canik/Samsun Mebusu Ahmet Nazif (Özalp)Bey
Siirt Mebusu Mustafa Sabri(Baysan) Bey
Ertuğrul/Bilecik Mebusu Mustafa Kemal(Güney)Bey
Muş Mebusu Mahmut Sait(Soydan)Bey
İçel Mebusu Okunamadı
Amasya Mehmet Ragıp(Topala) Bey
Reis(Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Gümüşhane Mebusu Hasan Fehmi Ataç): Adliye Encümeni mazbatası aleyhinde söz isteyen var mı? (Hayır, sedaları) Adliye Encümeni mazbatası mucibince evrakın ikmal edilmek üzere mahalline iadesini tensip buyuranlar lütfen el kaldırsın. Kabul edildi efendim.”
(SALİH KILINÇ / HABER)
