Osmanlı'da
26 Temmuz 1918
Osmanlı Devleti, 1914 yılında Birinci Dünya Savaşı’na girdikten sonra savaş masraflarını karşılamak için bir süre Avusturya ve özellikle Almanya’dan aldığı borç paralarla karşılama yoluna gitmiştir. Osmanlı Devleti, 2.167.000 lirası Avusturya Devleti’nden geri kalan kısmı Almanya Devleti’nden olmak üzere toplam 201.225.000 lira borç almıştır. Fakat bir süre sonra 1918 yılına gelindiğinde Almanya Hükümeti, altın karşılıklı hazine bonosu vererek borç sözleşmesi imzalamaya yanaşmamıştır. Böylece Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’nın masraflarını karşılamak için 1918 yılında ilk kez halka müracaat ederek bir iç borçlanma teşebbüsünde bulunmuştur. Maliye Nazırı Cavit Bey’e 3 Nisan 1918 tarihli kanunla iç borçlanma yapma yetkisi verilmiştir. Böylece Osmanlı Devleti, tarihinde ilk kez iç borçlanma teşebbüsüyle halkına müracaat etmiştir. İç borçlanmanın faiz ve anapara ödemeleri için Edirne, İzmir, Adana, Ankara, Bursa, Halep, Sivas, Kastamonu ve Konya vilayetlerinden ve Eskişehir, Antalya, İzmit, Bolu, Canik (Samsun), Çanakkale, Karahisarı Sahip (Afyonkarahisar), Karesi (Balıkesir), Kayseri, Kütahya, Maraş, Menteşe ve Niğde sancaklarından toplanacak olan “ağnam resmi” (küçükbaş hayvan vergisi) karşılık gösterilmiştir. Bu vergiler memurlar tarafından toplandıktan sonra Duyunu Umumiye İdaresi’ne verilecektir. Osmanlı Devleti bildiri, pul, basın, …vb. gibi yollarla halkını iç borçlanma tahvili almaya çağırmaktadır.
Osmanlı Devleti’nde ağnam resmi” (küçükbaş hayvan vergisi)’nde Kütahya Sancağı üst sıralardadır. Osmanlı Devleti’nin çıkardığı borçlanma tahvillerinin satışında ise Kütahya Sancağı üst sıralarda yer almıştır. Uşak Kazası ise Kütahya Sancağı ’na bağlı önemli bir sanayi ve ticaret merkezidir. İşte bu günlerde Uşak Ticaret Odası’nın dördüncü sınıf tüccarlarından Dağdemirler Köyü’nden Aşıkzade Ali Efendi’ye 26 Temmuz 1918 günü verdiği kayıt belgesi şu şekilde izah edilmektedir ;
“Kayıt Numarası:155
Sıra Numarası:196
Bir senelik
Uşak Ticaret Odası
Şahadetnamedir
Uşak tüccarından Uşak’ın Dağyenice Karyesinden Aşıkzade Ali Hoca Efendi Ticaret Odasının 196/155 numaralı ve dördüncü sınıf tüccaranı meyanında mukayyet bulunmakla işbu vesika talebine binaen yedine verilmiştir.
26 Temmuz 34 (M. 26 Temmuz 1918)
Aza Aza Aza Aza Reis-i Sani Reis-i Evvel”
(SALİH KILINÇ / HABER)
