İşte Aşçı’nın bulduğu eski Uşak fotoğraflarından bazıları ve araştırması:

Uşak Yetimler Yurdu'nun ilk görüntüleri(nadir)

Yetimhâne veya yetimler yurdu anlamına gelen dârüleytâmlar, Osmanlı Devleti'nde Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra şehit çocukları veya hastalıktan vefat eden asker çocuklarının himayesi ve eğitimi için, 25 Kasım 1914 tarihinde Maarif Nâzırı Ahmet Şükrü Bey'in teklifiyle kuruldu.

Uşak Kazası Yunan Küçük Asya Ordusu'nun zulüm ve katliamından 1922 yılında kurtulmuştur. Lakin geride anası babası şehit olmuş birçok yetim kalmıştır. Ahali Hilali Ahmer/Kızılay Cemiyeti'nin yardımları ile yaralarını sarmaya çalışmaktadır. Ama hayat yetimler için oldukça zordur.

R E S İ M 1

Uşak'ta aile boyu uyarıcı madde satıcılığı Uşak'ta aile boyu uyarıcı madde satıcılığı

Hilali Ahmer/Kızılay Cemiyeti Genel Merkezi 1923 yılında Uşak Belediyesine iki bin lira para gönderir.Para belediye aracılığı ile şehit yakınlarına dağıtılacaktır.Belediye Başkanının katılımıyla Uşak Türk Ocakları binasında paranın nasıl dağıtılacağı konusunda uzun toplantılar yapılır.Çünkü Uşak’ta savaştan zarar gören o kadar çok aile vardı ki paranın dağıtılması bir fayda sağlamayacaktır.Bu para ile bir yurt  okul açılması ,çocukların bakımı ve eğitimlerinin sağlanması kabul edilir.

1923 yılında Uşak Türk Ocağı  Başkanı Edhem Ruhi bey,Belediye Başkanı Helvacızade Mustafa Bey ,Kalemzade Osman Seyfi Bey,Yılancızade İsmail Azmi Bey,Doktor Nuri Bey.Bacakzade Zeki Bey,Balatlızade Oşman Seyfi Bey bir araya gelerek  Uşak Şefkat  Yurdu'nu kurmuştur. Bu kurum bazı kaynaklarda Uşak Yetimler Yurdu, Uşak Himaye-i Etfal Cemiyeti yada Uşak Darüleytam Yurdu olarakta anılmaktadır.

R E S İ M 2

Osmanlı Darüleytam Kurumu ile aynı amaçta hizmet veren 6 Mart 1917 tarihinde kurulan İstanbul merkezli Himaye-i Etfal Cemiyeti Mondros Mütarekesi'nden sonra  ülke genelindeki şubeleri kapatılmış ve çalışmaları sadece Kadıköy ile sınırlı kalmıştır.Bunun üzerine 30 Haziran 1921 tarihinde Ankara'da aynı amaçları gerçekleştirmek için Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti kurulmuştur. 1925 yılı itibarıyla yurt içinde Ankara merkezinin yanı sıra 52 vilayette merkez ve bu merkezlere bağlı açılan 166 şubesi arasında Uşak Şubesi'de vardır.

R E S İ M 3

Uşak Şefkat Yurdu Okulu 1 Eylül 1926 tarihinde kapanır.Kapanma sürecinden  sonra da cemiyet faaliyetlerine devam etmistir.1927 yılında Uşak HEC nin idare heyeti Şu kişilerden oluşmuştur.

1.aza Muallim Naciye hanım.2.Reis Yılancızade İsmail Azmi Bey,3.aza Muallim Afife hanım,4.Aza Muallim Zehra hanım,5.aza Tüccardan Sofuzade İbrahim bey,6.Katip muallim Edhem Ruhi bey,7.aza Kaşıkcızade Mustafa Efendi,8.Veznedar Yürükzade Nuri Bey

HE Cemiyeti Uşak şubesi ,Genel Merkezin uygulamaları doğrultusunda 1935 yılında Çocuk Esirgeme kurumu adını alarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

Muhabir: SALİH KILINÇ