Bu anlamlı günde yine bir Ömer Aşcı araştırmasını sizlerle paylaşmak istiyoruz…
13 Ekim 1920
Ankara Hükümeti'nin ilk istihbarat teşkilatı Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti (EHUR) emriyle 18 Temmuz 1920 günü Askerî Polis Teşkilâtı (Ayn-Pe) ismiyle kurulmuştur. Yunan Küçük Asya Ordusu tarafından 29 Ağustos 1920 günü Uşak Kaza Merkezi'ni işgal etmesi sonrası mevcut durum Askerî Polis Teşkilâtı (Ayn-Pe)'nın Uşak Kazası'na sızdırdığı ajanlar tarafından 13 Ekim 1920 tarihinde şöyle raporlanmıştır ;
“29 Eylül 1920’de Uşak çevresini işgale başlayan Yunanlıların, Uşak istasyonunun 2- 3 km. güneyinden başlayarak, tren hattının 2-5 km. doğusundaki sırtları ele geçirdiği, Kuyucak (Uşak’ın güneyinde) mevkiinin 3 km. güney doğusundaki tepelerde, üç makineli tüfek ve 150 Yunan piyadesinin mevzilendiği, Uşak istasyonunun 2,5 km. güneydoğusuna ise 7,5’luk bir topun yerleştirildiği, istasyon ile şehir arasındaki mezarlık karşısında ise, tahminen 300 kadar katırın bulunduğu, ancak, bu katırların hangi sınıf askere ait olduğunun tespit edilemediği, Uşak içerisinde şapkalarında 34 rakamı bulunan birçok askerin bulunduğu, Uşak merkezinde İkinci Fırka Komutanı Tuğgeneral Suluhopolos ’un bulunduğu, Yunanlıların, ekonomik ve idari bazı uygulamalarda bulunduğu, Uşak’tan dışarıya hububat sevkinin yasaklanarak, tamamının askere tahsis edildiği, savaş yılları içinde Türk parasının değerinin, Yunan drahmisine göre iyi durumda olduğu, halk ve tüccarın, Türk parasına daha çok değer verdiği, Yunanlıların, şehirde ele geçirdikleri bütün hayvanlara el koyduğu, sadece Uşak’tan değil, civar köy ve kasabalardan da dışarıya hayvan sevkinin yasaklandığı, aksine hareket edenlerin cezalandıracaklarının bildirdiği, Uşak’ta bulunan bütün kahvehanelerin meyhaneye çevrildiği, 29 Eylül 1920’den itibaren Uşak’a giriş için belge istenmeye başlandığı, çevre köy ve kasabalardan gelenlerin, Uşak’a girebilmek için ‘hüviyet ilmühaberi’ getirmek zorunda olduğu…”
Kaynaklar: ATAŞE Arşivi, K. 693,D. 157-A,F. 2-5.
Hamit Pehlivanlı, “Askeri Polis Teşkilatı İstihbarat Raporlarında Millî Mücadele Sırasında Ermeni-Rum Azınlığın Faaliyetleri ve Alınan Tedbirler”, Atatürk Yolu Dergisi 2 (1991 ),s.155-156
(SALİH KILINÇ / HABER)
